12880. Отрезки
AA_{1}
,
BB_{1}
и
CC_{1}
— высоты треугольника
ABC
со сторонами
BC=a
,
AC=b
и
AB=c
. Докажите, что
a^{2}\overrightarrow{AA_{1}}+b^{2}\overrightarrow{BB_{1}}+c^{2}\overrightarrow{CC_{1}}=\overrightarrow{0}.

Решение. Пусть
\alpha
,
\beta
и
\gamma
, углы треугольника
ABC
, противолежащие сторонам, равным
a
,
b
и
c
соответственно. Тогда
BA_{1}=AA_{1}\ctg\beta,~CA_{1}=AA_{1}\ctg\gamma,~\frac{BA_{1}}{CA_{1}}=\frac{\ctg\beta}{\ctg\gamma}.

Значит (см. задачу 4186),
\overrightarrow{AA_{1}}=\frac{\ctg\gamma}{\ctg\beta+\ctg\gamma}\overrightarrow{AB}+\frac{\ctg\beta}{\ctg\beta+\ctg\gamma}\overrightarrow{AC}=

=\frac{\sin\beta\cos\gamma}{\sin(\beta+\gamma)}\overrightarrow{AB}+\frac{\cos\beta\sin\gamma}{\sin(\beta+\gamma)}\overrightarrow{AC}=

=\frac{\cos\beta\sin\gamma}{\sin\alpha}\overrightarrow{AB}+\frac{\cos\beta\sin\gamma}{\sin\alpha}\overrightarrow{AC}.

Аналогично,
\overrightarrow{BB_{1}}=\frac{\cos\gamma\sin\alpha}{\sin\beta}\overrightarrow{BA}+\frac{\cos\alpha\sin\gamma}{\sin\beta}\overrightarrow{BC},~

\overrightarrow{CC_{1}}=\frac{\cos\beta\sin\alpha}{\sin\gamma}\overrightarrow{CA}+\frac{\cos\alpha\sin\beta}{\sin\gamma}\overrightarrow{CB}.

Тогда
a^{2}\overrightarrow{AA_{1}}+b^{2}\overrightarrow{BB_{1}}+c^{2}\overrightarrow{CC_{1}}=

=\frac{\cos\beta\sin\gamma}{\sin\alpha}\overrightarrow{AB}+\frac{\cos\beta\sin\gamma}{\sin\alpha}\overrightarrow{AC}+

+\frac{\cos\gamma\sin\alpha}{\sin\beta}\overrightarrow{BA}+\frac{\cos\alpha\sin\gamma}{\sin\beta}\overrightarrow{BC}+

+\frac{\cos\beta\sin\alpha}{\sin\gamma}\overrightarrow{CA}+\frac{\cos\alpha\sin\beta}{\sin\gamma}\overrightarrow{CB}=

=\left(\frac{a^{2}\sin\beta\cos\gamma}{\sin\alpha}-\frac{b^{2}\cos\gamma\sin\alpha}{\sin\beta}\right)\overrightarrow{AB}+

+\left(\frac{b^{2}\cos\alpha\sin\gamma}{\sin\beta}-\frac{c^{2}\cos\alpha\sin\beta}{\sin\gamma}\right)\overrightarrow{BC}+

+\left(\frac{c^{2}\cos\beta\sin\alpha}{\sin\gamma}-\frac{a^{2}\cos\beta\sin\gamma}{\sin\alpha}\right)\overrightarrow{CA}.

По теореме синусов
\frac{\sin\alpha}{\sin\beta}=\frac{a}{b}
, поэтому
\frac{a^{2}\sin\beta\cos\gamma}{\sin\alpha}-\frac{b^{2}\cos\gamma\sin\alpha}{\sin\beta}=\frac{a^{2}\cos\gamma}{\frac{\sin\alpha}{\sin\beta}}-\frac{b^{2}\cos\gamma}{\frac{\sin\beta}{\sin\alpha}}=

=\frac{a^{2}\cos\gamma}{\frac{a}{b}}-\frac{b^{2}\cos\gamma}{\frac{b}{a}}=ab\cos\gamma-ab\cos\gamma=0.

Аналогично,
\frac{b^{2}\cos\alpha\sin\gamma}{\sin\beta}-\frac{c^{2}\cos\alpha\sin\beta}{\sin\gamma}=bc\cos\alpha-bc\cos\alpha=0,

\frac{c^{2}\cos\beta\sin\alpha}{\sin\gamma}-\frac{a^{2}\cos\beta\sin\gamma}{\sin\alpha}=ac\cos\beta-ac\cos\beta=0.

Следовательно,
a^{2}\overrightarrow{AA_{1}}+b^{2}\overrightarrow{BB_{1}}+c^{2}\overrightarrow{CC_{1}}=\overrightarrow{0}.

Что и требовалось доказать.
Примечание. Заметим, что если
AA_{1}
,
BB_{1}
и
CC_{1}
— медианы треугольника
ABC
, то
\overrightarrow{AA_{1}}+\overrightarrow{BB_{1}}+\overrightarrow{CC_{1}}=\overrightarrow{0}

(см. задачу 4501), а если
AA_{1}
,
BB_{1}
и
CC_{1}
— биссектрисы, то
a(b+c)\overrightarrow{AA_{1}}+b(a+c)\overrightarrow{BB_{1}}+c(a+b)\overrightarrow{CC_{1}}=\overrightarrow{0}

(см. задачу 12850).